Βρισκόμαστε το 406 π.Χ. Οι Σπαρτιάτες την «πάτησαν» στις Αργινούσες από τους Αθηναίους, αλλά απτόητοι ετοιμάστηκαν για ρεβάνς. Άρχισαν να πολιορκούν από ξηράς την Αθήνα και όρισαν ξανά ως «ἐπιστολέα ὕπαρχον» τον Λύσανδρο, έναν εξαιρετικό στρατιωτικό. Να σημειωθεί ότι αυτή η προσωπικότητα δέχτηκε να υποβιβαστεί σε ύπαρχο προκειμένου να αναλάβει την ηγεσία του στόλου, γιατί δεν δικαιούνταν να ξαναδιοριστεί ναύαρχος. Φυσικά ποσώς τον ενδιέφερε ο βαθμός αλλά η ουσία. Είναι σαν να σου απαγορεύουν να είσαι πρόεδρος μιας ποδοσφαιρικής ομάδας αλλά εσύ να διοικείς κανονικά και με τον νόμο -του εισαγγελέα...
Οι Αθηναίοι την ίδια περίοδο με ορμητήριο τη Σάμο έκαναν πλιάτσικο στις γύρω περιοχές, σαν να λέμε το πλιάτσικο που κάνει η πρωτεύουσα στη σημερινή επαρχία! Παίρνει ο Λύσανδρος τα πλοία του και τη στήνει στον Ελλήσποντο, για να ελέγξει το ναυτικό εμπόριο, όπως ακριβώς γίνεται στις μέρες μας!

Καθώς οι Αθηναίοι είχαν αγκυροβολήσει στον Ελαιούντα της Χερσονήσου και έπαιρναν το πρωινό τους χαλαροί, έμαθαν ότι οι Σπαρτιάτες επιτέθηκαν στην Λάμψακο, τη σύμμαχό τους, και την έκαναν γης μαδιάμ. Μαζεύουν γρήγορα τα τραπεζομάντηλα αφήνοντας το φαγητό στη μέση και την κάνουν σβέλτα με τα εκατόν ογδόντα πλοία τους για Αιγός Ποταμούς, μια ωραιότατη παραλία απέναντι από τη Λάμψακο.

Ο Λύσανδρος κάθε μέρα έβγαινε στα ανοιχτά σε πλήρη παράταξη, δήθεν έτοιμος για ναυμαχία, και οι Αθηναίοι αντιπαρατάσσονταν ως είθισται, καλή ώρα όπως κάθονταν Βαρουφάκης και Ντάισελμπλουμ και έτριζαν ο ένας τα δόντια στον άλλο -με επιχειρήματα φυσικά! Ο Λύσανδρος, όμως, αντί να ναυμαχήσει, κοιτούσε το υπέροχο γαλάζιο της Μεσογείου! Λέει, πού θα πάει, με τα πέρα δώθε οι Αθηναίοι θα κουραστούν και θα πεινάσουν. Ο Αλκιβιάδης πανταχού παρών, συμβούλεψε τους Αθηναίους να αλλάξουν λιμάνι γιατί από εκεί που ήταν αναγκαζόταν να πάνε στου διαόλου τη μάνα για να ανεφοδιαστούν και αποδιοργανώνονταν, όπως προειδοποίησε ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Χρυσόγονος τον περασμένο Μάιο στον Τσίπρα να μην πάμε σε ρήξη γιατί θα έχουμε πρόβλημα ανεφοδιασμού σε ευρώ! Όμως τα νεοεκλεγέντα παλικάρια, ο Τυδέας και ο Μένανδρος τον έδιωξαν με τις κλοτσιές, λέγοντας πως αυτοί διοικούν πλέον και θα κάνουν ό,τι γουστάρουν, καλή ώρα!

Με αυτά και με τα άλλα, την είχαν πέσει στη στεριά οι Αθηναίοι σίγουροι ότι ο Λύσανδρος αποκλείεται να επιτεθεί. Την πέμπτη ημέρα «κατά τα γραφάς», όμως, τρώνε ένα στραπάτσο που ακόμα το φυσάνε. Τους αιφνιδίασε και μέχρι να επιβιβαστούν στα καράβια τα είχε καταλάβει σχεδόν όλα. Πανωλεθρία. Τελειώνει τη δουλίτσα του ο Λύσανδρος και στέλνει στη Σπάρτη έναν αγγελιοφόρο ονόματι Θεόπομπο -κουρσάρο στο επάγγελμα- για να αναγγείλει τα ευχάριστα. Να σημειώσω ότι οι νικητές δεν έχουν κανένα πρόβλημα να συμμαχήσουν με κουρσάρους, π.χ. με τις... χρηματοπιστωτικές αγορές. Νικητές πια οι Σπαρτιάτες -ευγενικές ψυχές- εκτέλεσαν όλους τους αιχμαλώτους πλην ενός στρατηγού, γιατί, οι Αθηναίοι, άκουσον-άκουσον, είχαν πνίξει στη θάλασσα ναύτες δύο συμμαχικών τους πλοίων και είχαν ήδη ψηφίσει σε συνέλευση τους να κόψουν το δεξί χέρι των Σπαρτιατών, αν τους νικούσαν.

Στο προκείμενο. Στην Αθήνα την είχαν άσχημα. Μόλις έμαθαν τα νέα, κλαυθμοί και οδυρμοί, όχι μόνο για τους νεκρούς αλλά κυρίως για την δική τους μοίρα. Ο Λύσανδρος από την άλλη είπε «το και το» στον Παυσανία, τον έναν από τους δύο βασιλιάδες της Σπάρτης, και έδωσαν ραντεβού στην Αθήνα μαζί με τον άλλο βασιλιά, τον Άγι, που ήδη την πολιορκούσε, για να κάνουν όλοι μαζί ένα αξέχαστο πάρτι «με φόντο την Ακρόπολη, τον Λυκαβηττό» που λέει το άσμα της Χαρούλας Αλεξίου!

Οι Αθηναίοι αποκλεισμένοι από παντού τα είχαν «παίξει». Μέσα στον χαμό, απελπισμένοι μην τους αφανίσουν οι Σπαρτιάτες, αποκατέστησαν τα πολιτικά δικαιώματα σε όσους Αθηναίους τα είχαν στερήσει, όπως επαναπατρίζονται τα λεφτά που «ταξίδεψαν» στις τράπεζες της Ελβετίας δίνοντας φορολογική αμνηστία μήπως και σωθεί το κράτος!

Αν και η «λόρδα» άρχισε να θερίζει τους Αθηναίους αυτοί δεν συνθηκολογούσαν με τίποτα. Η γνωστή ελληνική λεβεντιά. Οι Σπαρτιάτες τους πρότειναν πως αν θέλουν ειρήνη πρέπει να γκρεμίσουν τα αγαπημένα τους «Μακρά Τείχη» -πώς ένα πράγμα μας λένε οι δανειστές, να κάνουμε μεταρρυθμίσεις, ιδιωτικοποιήσεις, να εξορθολογήσουμε το φορολογικό σύστημα; Αντί για αυτά, αυτοπροτείνεται ο Θηραμένης, στέλεχος της ολιγαρχικής παράταξης της Αθήνας, να πάει να μάθει γιατί ντε και καλά θέλουν να γκρεμίσουν οι Σπαρτιάτες τα τείχη! Πάει, λοιπόν, και μετά από τέσσερις μήνες, αντί να γυρίσει με απαντήσεις, λέει ότι ο Λύσανδρος τον κράτησε όμηρο και ότι πρέπει να πάει στη Σπάρτη να ξαναδιαπραγματευτεί! Πώς η Ευρώπη μας εκβιάζει ένα πράγμα και εμείς ζητάμε χρόνο μέχρι να βρεθούμε στο αμήν;

Γίνεται συμβούλιο όλων των Ελλήνων στη Σπάρτη -σημειωτέον: είτε με το καλό είτε με το ζόρι εγκατέλειψαν οι πάντες τους υπερφίαλους Αθηναίους- και ενώ όλοι αντιπρότειναν να αφανιστεί η Αθήνα, οι Σπαρτιάτες ήθελαν να δώσουν μια ευκαιρία γιατί η πόλη είχε προσφέρει πολλά στους Περσικούς Πολέμους. Όπως σήμερα, δηλαδή, η Γερμανία, η Γαλλία και ο Γιούνκερ υποτίθεται πως στηρίζουν την Ελλάδα, γιατί έχουν υποχρέωση στους τσελιγκάδες που τους μεταλαμπάδευσαν τα φώτα των προγόνων τους!

Γυρίζοντας ο Θηραμένης στους απεγνωσμένους Αθηναίους που φοβήθηκαν μήπως φέρει άσχημα νέα και πάνε όλοι σαν το σκυλί στα αμπέλι, τους λέει: «Αγαπημένοι μου συμπολίτες, μην μασάτε γιατί τους την φέραμε! Θα μας αφήσουν 12 πλοία για τις ανάγκες μας κι εμείς θα γκρεμίσουμε τα τείχη της πόλης!».

Η πλειοψηφία φυσικά ενθουσιάστηκε που γλίτωσαν το τομάρι τους και υπό τους ήχους «αυλητρίδων», κατά το κοινώς λεγόμενο κλαρίνα, γκρέμιζαν τα τείχη «με την ψευδαίσθηση ότι εκείνη τη μέρα άρχιζε η ελευθερία της Ελλάδας».

​

Πηγές:
Ξενοφώντος Ελληνικά 2.2.1-2.2.23
Ξενοφώντος Ελληνικά 2.1.16-2.1.32

ΥΓ θα ήθελα να ευχαριστήσω τη συνεργάτιδα και φιλόλογο κ. Βασιλική Βέλλιου για την επιμέλεια τόσο των κειμένων όσο και των ερωτήσεων στους καλεσμένους μου, καθώς και για τις πολύτιμες συμβουλές και παρατηρήσεις της

Αχιλλέας Ε. Κούμπος